Yoruba Paper 2 WASSCE (PC), 2021

Question 4

 

 

Fi àpẹẹrẹ mẹ́ta mẹ́ta hàn fún ọ̀kọ̀ọ̀kan oríṣíríṣi ẹ̀yà gbólóhùn wọ̀nyí:
(a)         gbólóhùn àṣẹ;
(b)        gbólóhùn ìbéèrè;
(d)        gbólóhùn àlàyé;
(e)         gbólóhùn oníbọ̀;
(ẹ)         gbólòhùn alákànpọ̀.

Observation

 

 

       (a)        Gbólóhùn àṣẹ:
                   i.        Dákẹ́.
                   ii.       Jókòó.
                   iii.      Pa ẹnu rẹ mọ́.
                   iv.      Wá rí mi.
                   v.       Ẹ tètè dé o.
                   vi.      Olú, dìde kúrò níbẹ̀ yẹn.
                   vii.     Ìwọ ti o dúró yẹn, jókòó sí àyè rẹ.
                   viii      Délé, ó yẹ kí o padà lọ́la.
          (b)     Gbólóhùn ìbéèrè:
                   i.        Ǹjẹ́ o gbọ́?
                   ii.       Kí ni ẹ jẹ?
                   iii.      Ìwọ dà?
                   iv.      Ṣé Adé wá?
                   v.       Ta ni mo ṣẹ̀?
                   vi.      Bàbá rẹ ńkọ́?
                   vii.     Ẹ mọ̀ wọ́n bí?
          (d)     Gbólóhùn àlàyé:
                   i.        Igi náà ga fíofío.
                   ii.       Aṣọ yìí wù mí.
                   iii.      Wọ́n sọ òkúta pa olè náà.
                   iv.      Ilé-iṣẹ́ náà tóbi.
                   v.       Òjò àná fẹ́rẹ̀ẹ́ wú òkú ọ̀lẹ.

          (e)      Gbólóhùn oníbọ̀:


i.        Ẹran tí mo rà tóbi.
ii.       Ó dára pé mo ra mọ́tò.
iii.      Bí Fẹ́mi bá jí, yóò jẹ ẹ̀wà.
iv.      Tí ọdẹ bá fọn fèrè, àwọn olè á pa lọ́lọ́.
v.       Dípò ọkùnrin, ẹ kúkú mú obìnrin.
vi.      Ó dára kí a lọ.

 

          (ẹ)      Gbólóhùn alákànpọ̀:


i.        Táyọ̀ kọ́ ilé ṣùgbọ́n kò ní mọ́tò.
ii.       Yálà ẹ dáwó tàbí ẹ ò dáwó, a ó ra màlúù.
iii.      Bàbá jẹun, ó sì yó.
iv.      Bọ̀dé wá ṣùgbọ́n kò bá mi.
v.       Ẹ rí wọn tàbí ẹ kò rí wọn?
vi.      A rí wọn àmọ́ wọn kò rí wa. 

  

Many of the candidates who attempted this question performed fairly well in giving examples of functional sentences but failed to give examples of embedded sentences.