Yoruba Paper 2 WASSCE (SC), 2023

Question 5

 

Kọ àpẹẹrẹ kan fún ọ̀kọ̀ọ̀kan àtúnpín  ìsọ̀rí ọ̀rọ̀-ìṣe wọ̀nyí kí o si lo àpẹẹrẹ náà ní gbólóhùn.
(a)     ọ̀rọ̀-ìṣe aṣàpèjúwe
(b)     ọ̀rọ̀-ìṣe àkànmórúkọ
(d)     ọ̀rọ̀-ìṣe alápèpadà
(e)      ọ̀rọ̀-ìṣe aláìlẹ́ní
(ẹ)      ọ̀rọ̀-ìṣe aṣokùnfà
(f)      ọ̀rọ̀-ìṣe aṣèbéèrè
(g)     ọ̀rọ̀-ìṣe apàṣẹ
(gb)    ọ̀rọ̀-ìṣe aṣàpọ̀nlé
(h)     ọ̀rọ̀-ìṣe asolùwàdàbọ̀
(i)      ọ̀rọ̀-ìṣe agbẹ̀rún

Observation

Candidates were required to give one example each of the listed subclassification of verbs and use the examples in illustrative sentences.

                    Àpẹẹre fún Àtúnpín Ìsọ̀rí ọ̀rọ̀-ìṣe àti ìlo wọn nínú gbólóhùn


S/N

Àtúnpín ìsọ̀rí ọ̀rọ̀-ìṣe

Àpẹẹrẹ rẹ̀

Gbólóhùn ìṣàpẹẹrẹ

a

ọ̀rọ̀-ìṣe aṣàpèjúwe

ga, pọ́n, dúdú, dáa, pupa

Ọsàn yìí ti pọ́n.
Aṣọ náà dúdú.

b

ọ̀rọ̀-ìṣe àkànmórúkọ

pàdé, jókòó, gbàgbé, pẹ̀lé, retí, rántí

Mo rántí ilé
Ṣọlá ń retí àna rẹ̀

d

ọ̀rọ̀-ìṣe alápèpadà

ṣe..ṣe, rò..rò, kù...kù, mọ́...mọ́, fẹ́...fẹ́

Kọ́lá ni ó kù mí kù
Ó rò mí ro ire.

e

ọ̀rọ̀-ìṣe aláìlẹ́ní

dára, burú, dájú, dùn

Ó dára kí a máa sọ òtítọ́.
Oúnjẹ náà dùn.

ọ̀rọ̀-ìṣe aṣòkùnfà

mú, fi, da, kó ti

Ó fi ilé dárà.
Ó mi jẹ àkàrà mẹ́tà.

f

ọ̀rọ̀-ìṣe aṣèbéèrè

dà, ńkọ́

Ìwé mi ?
Aṣọ yẹn ńkọ́?

g

ọ̀rọ̀-ìṣe apàṣẹ

Kú(níbi ìkíni), jọ̀wọ́, pẹ̀lẹ́, dákun

ìjókòó.
jọ̀wọ́.

gb

ọ̀rọ̀-ìṣe aṣàpọ́nlé

sáré, yára, rọra

Wọ́n rọra yọ́ wa sílẹ̀.
Ó sáré jẹun.

h

ọ̀rọ̀-ìṣe asòlùwàdàbọ̀

bínú, tijú, jáyà, ṣíṣẹ̀ẹ́, bẹ̀rù, 

Inú bí mi. Mo bínú.
Ojú tì í. Ó tijú.
Ìṣẹ́ ń ṣẹ́ ẹ. Ó ṣíṣẹ̀ẹ́.

i

ọ̀rọ̀-ìṣe agbẹ̀rún

jí (ni), gbá (ní), pa (ní), ṣe (ní), ta (ní), kó (ní)

Adé gbá mi etí.
Ó mi ẹrù.

 

Many candidates who attempted this question performed fairly well.